December 2013 - korstmossen
Als je regelmatig langs de kant van de wandelpaden op onze Gorsselse Heide kijkt, zie je op de wat kalere plekken en boomstronkjes soms rode stippen. Dat zijn de sporen van korstmossen. Ze zitten duidelijk aan de uiteinden van het groene of soms grijsgroene organisme.
Korstmos is een zeer bijzondere levensvorm die bestaat uit een symbiose van algen en schimmels. Samen vormen ze een oersterke formule. Ze kunnen zonder een wortelgestel groeien op rotsen, bomen of op de kale grond. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden is er geen enkel verwantschap met mossen. Er zijn korstvormige-, bladvormige- en druifvormig soorten.
De rijkdom aan korstmossen is sinds het begin van de 20ste eeuw sterk achteruitgegaan. Van de ruim 600 soorten die na 1900 in ons land zijn waargenomen, is minstens 12% verdwenen en staan 37% op de bedreigde lijst. Korstmossen geven een duidelijk signaal wanneer het slecht gaat met het milieu. Dan sterven ze af en verdwijnen uiteindelijk vrij spoedig.
Het voedsel betrekken ze uitsluitend uit de lucht en het regenwater. Het is dan ook overduidelijk dat deze levensvormen bijzonder veel te lijden hebben van luchtverontreiniging. Denk aan de negatieve effecten van verzuring en bemesting van de bodem, door intensieve agrarische bedrijvigheid, karten, motorcrossen en dergelijke activiteiten in de nabije omgeving. Vooral zwaveldioxide (SO2) is voor korstmossen een zeer schadelijk gas, maar sinds eind jaren zestig van de vorige eeuw is deze SO2-concentratie sterk gedaald. Om de mogelijke verwarring nog groter te maken kennen we ook ammoniakminnende korstmossoorten. Ook vergrassing is een bedreiging voor de levensvitaliteit van korstmossen.
Herstel is echter goed mogelijk, bepaalde vormen van schade aan de natuur kunnen ongedaan worden gemaakt, mits de oorzaken ervan met kracht worden bestreden en men veel geduld heeft.
Op onze Gorsselse Heide vinden we rood bekermos [Cladonea coccifera] terwijl in de duinen groen bekermos [Cladonea pyxidata] aangetroffen wordt.
Het zijn net wijnkelkjes, grijs met een rood randje. In dit rode randje worden de sporen gevormd.
Geniet van wat de Gorsselse Heide ons biedt
Herman Roelofs
Als je regelmatig langs de kant van de wandelpaden op onze Gorsselse Heide kijkt, zie je op de wat kalere plekken en boomstronkjes soms rode stippen. Dat zijn de sporen van korstmossen. Ze zitten duidelijk aan de uiteinden van het groene of soms grijsgroene organisme.
Korstmos is een zeer bijzondere levensvorm die bestaat uit een symbiose van algen en schimmels. Samen vormen ze een oersterke formule. Ze kunnen zonder een wortelgestel groeien op rotsen, bomen of op de kale grond. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden is er geen enkel verwantschap met mossen. Er zijn korstvormige-, bladvormige- en druifvormig soorten.
De rijkdom aan korstmossen is sinds het begin van de 20ste eeuw sterk achteruitgegaan. Van de ruim 600 soorten die na 1900 in ons land zijn waargenomen, is minstens 12% verdwenen en staan 37% op de bedreigde lijst. Korstmossen geven een duidelijk signaal wanneer het slecht gaat met het milieu. Dan sterven ze af en verdwijnen uiteindelijk vrij spoedig.
Het voedsel betrekken ze uitsluitend uit de lucht en het regenwater. Het is dan ook overduidelijk dat deze levensvormen bijzonder veel te lijden hebben van luchtverontreiniging. Denk aan de negatieve effecten van verzuring en bemesting van de bodem, door intensieve agrarische bedrijvigheid, karten, motorcrossen en dergelijke activiteiten in de nabije omgeving. Vooral zwaveldioxide (SO2) is voor korstmossen een zeer schadelijk gas, maar sinds eind jaren zestig van de vorige eeuw is deze SO2-concentratie sterk gedaald. Om de mogelijke verwarring nog groter te maken kennen we ook ammoniakminnende korstmossoorten. Ook vergrassing is een bedreiging voor de levensvitaliteit van korstmossen.
Herstel is echter goed mogelijk, bepaalde vormen van schade aan de natuur kunnen ongedaan worden gemaakt, mits de oorzaken ervan met kracht worden bestreden en men veel geduld heeft.
Op onze Gorsselse Heide vinden we rood bekermos [Cladonea coccifera] terwijl in de duinen groen bekermos [Cladonea pyxidata] aangetroffen wordt.
Het zijn net wijnkelkjes, grijs met een rood randje. In dit rode randje worden de sporen gevormd.
Geniet van wat de Gorsselse Heide ons biedt
Herman Roelofs
