November 2014: de blauwe Kiekendief
Blauwe Kiekendief [Circus cyaneus] lengte 44 tot 53 cm met een spanwijdte van 97 tot 118 cm, en een gewicht van 350 tot 500 gram. Het is een schaarse jaarvogel, maar toch geen zeldzame wintergast of doortrekker van begin september tot in mei. De vogel behoort tot de havikachtigen en vertoeft bij voorkeur in de meer open, vochtige gebieden met lage en dichte vegetatie, zoals bijvoorbeeld duinen en heidevelden. Voor zover bekend broedt de vogel in Nederland alleen op Schiermonnikoog. De blauwe Kiekendiefl maakt als nest een slordig bouwsel op de grond: vaak tussen de begroeiing van een grote massa takjes, met riet en gras bekleed. De broedtijd begint midden april tot eind mei. Er worden meestal 4 tot 5 eieren gelegd, blauwachtig-wit, glad maar niet glanzend. Het vrouwtje [♀] broedt alleen en zoals bij de meeste roofvogels start het broeden na het leggen van het eerste ei. Dat resulteert ook dat de jongen enkele dagen na elkaar uit het ei te voorschijn komen en dat is na verloop van tijd ook nog duidelijk te zien in de grootte van de jongen. Tijdens het broeden wordt het vrouwtje van voedsel voorzien door het mannetje [♂].
Maar zoals hiervoor al beschreven, broedt de vogel helaas niet op onze Gorsselse Heide. In de wintermaanden komt deze schitterende vogel echter wel voor op onze prachtige heide. Of hij of zij ook deze winter (2014/2015) waargenomen wordt is nog maar de vraag. De onrust in het gebied tijdens de uitvoering van het Natuurherstelplan is vanzelfsprekend een nadelige factor. Vorig najaar zag ik het mannetje al spiedend laag over de heide zoekend naar een prooi. Op het menu staan kleine zoogdieren: (jonge) konijnen en muizen. Maar ook kleine vogels worden regelmatig verschalkt.
Het meest opvallend is de witte stuit (de plaats waar de staart overgaat in het vogellijf). In de vlucht geeft deze witte stuit het verschil met de bruine Kiekendief. Zoals bij alle havikachtigen is het vrouwtje groter dan het mannetje. Dit houdt in dat het vrouwtje wat grotere prooien kan bemachtigen dan het mannetje en zo hoeven ze wat voedsel betreft elkaar niet te beconcurreren. Beide geslachten hebben gele poten en ogen. Verder verschilt het mannetje duidelijk van het vrouwtje, het mannetje[♂] is effen blauwgrijs met wit en duidelijk zwarte vleugelpunten, het vrouwtje [♀] heeft een uilachtig gestreept voorkomen, onderzijde bruinachtig met naar de achterzijde witgrijsachtig met bandering op de slagpennen en staart, de bovenzijde van het ♀ is donkerbruin met een witte stuit en ook bandering op de staartpennen.
Mannetje blauwe Kiekendief
In ons land leven nog twee andere kiekendieven en wel de bruine Kiekendief en grauwe Kiekendief maar die zijn op onze heide nog niet waargenomen en de kans is ook klein.
Geniet van wat de Gorsselse Heide ons biedt
Herman Roelofs
Blauwe Kiekendief [Circus cyaneus] lengte 44 tot 53 cm met een spanwijdte van 97 tot 118 cm, en een gewicht van 350 tot 500 gram. Het is een schaarse jaarvogel, maar toch geen zeldzame wintergast of doortrekker van begin september tot in mei. De vogel behoort tot de havikachtigen en vertoeft bij voorkeur in de meer open, vochtige gebieden met lage en dichte vegetatie, zoals bijvoorbeeld duinen en heidevelden. Voor zover bekend broedt de vogel in Nederland alleen op Schiermonnikoog. De blauwe Kiekendiefl maakt als nest een slordig bouwsel op de grond: vaak tussen de begroeiing van een grote massa takjes, met riet en gras bekleed. De broedtijd begint midden april tot eind mei. Er worden meestal 4 tot 5 eieren gelegd, blauwachtig-wit, glad maar niet glanzend. Het vrouwtje [♀] broedt alleen en zoals bij de meeste roofvogels start het broeden na het leggen van het eerste ei. Dat resulteert ook dat de jongen enkele dagen na elkaar uit het ei te voorschijn komen en dat is na verloop van tijd ook nog duidelijk te zien in de grootte van de jongen. Tijdens het broeden wordt het vrouwtje van voedsel voorzien door het mannetje [♂].
Maar zoals hiervoor al beschreven, broedt de vogel helaas niet op onze Gorsselse Heide. In de wintermaanden komt deze schitterende vogel echter wel voor op onze prachtige heide. Of hij of zij ook deze winter (2014/2015) waargenomen wordt is nog maar de vraag. De onrust in het gebied tijdens de uitvoering van het Natuurherstelplan is vanzelfsprekend een nadelige factor. Vorig najaar zag ik het mannetje al spiedend laag over de heide zoekend naar een prooi. Op het menu staan kleine zoogdieren: (jonge) konijnen en muizen. Maar ook kleine vogels worden regelmatig verschalkt.
Het meest opvallend is de witte stuit (de plaats waar de staart overgaat in het vogellijf). In de vlucht geeft deze witte stuit het verschil met de bruine Kiekendief. Zoals bij alle havikachtigen is het vrouwtje groter dan het mannetje. Dit houdt in dat het vrouwtje wat grotere prooien kan bemachtigen dan het mannetje en zo hoeven ze wat voedsel betreft elkaar niet te beconcurreren. Beide geslachten hebben gele poten en ogen. Verder verschilt het mannetje duidelijk van het vrouwtje, het mannetje[♂] is effen blauwgrijs met wit en duidelijk zwarte vleugelpunten, het vrouwtje [♀] heeft een uilachtig gestreept voorkomen, onderzijde bruinachtig met naar de achterzijde witgrijsachtig met bandering op de slagpennen en staart, de bovenzijde van het ♀ is donkerbruin met een witte stuit en ook bandering op de staartpennen.
Mannetje blauwe Kiekendief
In ons land leven nog twee andere kiekendieven en wel de bruine Kiekendief en grauwe Kiekendief maar die zijn op onze heide nog niet waargenomen en de kans is ook klein.
Geniet van wat de Gorsselse Heide ons biedt
Herman Roelofs
