Februari 2015: de Struikspin (Anaphanea accentuata)

Een internationale groep van biologen doet elk jaar een voorstel over welke spin de spin van het jaar wordt. Vorig jaar was dat de driehoeksbaldakijnspin. Dit jaar is gekozen voor de struikspin, in het Engels ghostspider [spookspin]. In het radioprogramma Vroege Vogels van de Vara op 11 januari 2015 werd dit door Peter van Helsingen van Naturalis bekendgemaakt.
Voor mij de gelegenheid om de struikspin wat nader onder de aandacht te brengen.
Spinnen zijn voor veel mensen een moeilijke groep. Of deze struikspin op onze Gorsselse Heide voorkomt weet ik niet, maar in het oosten van ons land op de zandgronden is hij volgens kenners toch vrij algemeen. Er is nauwelijks informatie bekend, welke spinnen er op onze Gorsselse Heide voorkomen.
Maar vlinders, libellen en zeker vogels worden door meerdere natuurliefhebbers onderzocht en waargenomen.
Spinnen hebben 8 poten en niet 6 zoals insecten of zelfs 10 en meer zoals kreeftachtigen, duizendpoten of miljoenpoten. De struikspin leeft vooral in bomen en ’s zomers jaagt hij tussen de bladeren van struiken en bomen op zoek naar prooi. Maar ook in de winter is de spin te vinden, vooral onder en tussen de schors van afgestorven bomen en struiken. Ook voor deze soort is het dus van belang om afgestorven bomen niet te veel op te ruimen maar als voedsel en schuilplaats voor deze en andere dieren te behouden en zo langzaam te laten verteren.
De struikspin is gemakkelijk te herkennen aan de tekening zoals de Latijnse naam ook al zegt accenten op de rugzijde: twee als het ware driehoekjes. Aan de buikzijde is er een ademspleet waar te nemen.
Het mannetje is te herkennen door zijn verdikte tasters, terwijl voor de meeste mensen de herkenning van het vrouwtje aan alleen ontwikkelde genitaliën veel moeilijker is.

 feb15 kruisspin
 Foto vrouwtje struikspin Joergen Lissner

De leefomgeving van de struikspin bevindt zich voornamelijk op bladeren van bomen en struiken en tegen de stammen veilig tussen de schors. Het diertje verstopt zich in een spinsel tussen bladeren. De spin kan best hoog in de bomen voorkomen. De spin vangt zijn prooi al jagend. Het zijn echte opruimers en met de gifkaken worden vooral muggen en vliegen  besprongen, gedood en verorberd.
Het vrouwtje meet ongeveer 0,5 tot 1 cm en zoals bekend bij spinnen is het mannetje duidelijk kleiner. Het vrouwtje legt in juli een groepje eieren omgeven door een eicocon tussen bladeren of naalden aan de toppen van twijgen.
De spinnen zijn gezien hun schutkleur toch moeilijk te vinden vooral de kleinere mannetjes. De vrouwtjes zijn, tot in de herfst, misschien wat beter waar te nemen, wanneer ze hun eieren bewaken. De struikspinnen zitten vaak tussen bladeren ingesponnen en op en tussen de schors, zodat ze niet direct opvallen. Een veelgebruikte vangmethode is om een omgekeerde paraplu onder een tak van een boom of struik te houden en met een stok op de tak te kloppen, waardoor de spinnen zich in de paraplu laten vallen.
Als je deze spin toch op onze Gorsselse Heide waarneemt, meldt het dan op de daarvoor bedoelde websites; bijvoorbeeld op www.waarnemingen.nl maar ook graag op de onze.

Geniet van wat de Gorsselse Heide ons biedt       
Herman Roelofs

  • Steunt u ons ook?
  • logo top vvdgh thumb