Maart 2015: de rankende Helmbloem (Ceratocapnos claviculata)

Misschien wat aan de vroege kant om het plantje echt te kunnen waarnemen, maar toch. Probeer het plantje alvast te ontdekken tijdens je voorjaarswandeling over de heide, dit ondanks de werkzaamheden van het Natuurherstelplan. Om eerlijk te zijn ik kan er nu al van genieten. Het familielid, de voorjaarshelmbloem, laat zich bij mij in de tuin nu al duidelijk boven de grond waarnemen. Naast de vele bolgewasjes die er al volop bloeien en zelfs al wat uitgebloeid zijn, is het voor mij een echte voorjaarsbode.
In een verslag van vorig jaar van de heer Frens Westenbrink (zie onze Ecologische Atlas) is de rankende helmbloem zowel op de grote als de kleine heide waargenomen. Het is een éénjarige plant uit de papaverfamilie. Vroeger werd de plant in het Latijns ook wel Corydalis claviculta genoemd. Onder deze oude naam (we noemen dat een basoniem), vind je ook andere soorten uit de helmbloem familie:
- Corydalis solidae  fraaie roodlila pluimen in het oude binnenduinlandschap; maar ook als tuinplantje wordt deze erg gewaardeerd;
- Corydalis bulbosa , een bolgewasje, dat je in het vroege voorjaar wel in tuinen ziet bloeien;
- Corydalis ochroleuca, de bleekgele helmbloem;
- Corydalis lutea, gele helmbloem, vooral in Zuidlimburg op oude muren, en langs molenkolken.
Het merendeel  van de helmbloemen familie heeft een bloeitijd van juni tot in september, maar vooral de Corydalis soldae , of wel de voorjaarshelmbloem bloeit in maart april. Het is bekend dat ook de rankende helmbloem al bloemen kan geven in april dus let er maar op.
 maart15 helmbloem
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie





De rankende helmbloem ontleent zijn naam aan de eigenschap om langs struiken en andere planten naar boven te klimmen en te kruipen met zijn hechtranken. Ze kunnen wel tot 1 meter klimmen en kruipen. Ook wordt de plant wel een leeuwerikbloem genoemd, omdat de bloempjes op een leeuwerik zouden lijken. Deze spiegelsymetrische bloempjes zijn 5-6 mm lang soms iets rood aanlopend. Ze bloeien van (maart tot) juni/september. De bladeren zijn veervormig en meervormig samengesteld. De langwerpige vruchten kunnen vier zaden bevatten en worden verspreid door mieren zoals ook vaak bij andere papaverachtigen. Een klein aanhangsel aan het zaadje is een lekkernij voor mieren Ze  nemen het zaad mee naar hun nest en knabbelen het lekkere deel er daar van af.  De plant houdt van zowel droge als natte, maar wel wat zuurdere, plaatsen in bossen, kapvlakten en houtwallen. Verder heeft de voorjaarshelmbloem een voorkeur voor vrij voedselarme, maar stiksofrijke grond.
Vroeger zou het plantensap wel gebruikt zijn als oogdruppels, het zou de “schemering”in de ogen verbeteren door de activering van traansecretie, vandaar de oude naam erdroock (aardrook). Ook is het de enige bekende waardplant voor een bijzondere keversoort (Procas granulicollis), waarvan de Nederlandse naam mij niet bekend is.

Geniet van wat de Gorsselse Heide ons biedt       
Herman Roelofs

  • Steunt u ons ook?
  • logo top vvdgh thumb