September 2015: eekhoorntjesbrood
Eekhoorntjesbrood is uitgeroepen tot de paddenstoel van het jaar 2015, dit is te lezen in “natuurbericht” (www.natuurbericht.nl). De naam doet vermoeden dat de eekhoorn van de paddenstoel smult of het zelfs meeneemt naar zijn nest in de boom, een veilige plek en misschien zelfs droogt als wintervoorraad, ha, ha! Ik zelf heb dit verschijnsel nooit waargenomen of gehoord, maar zeg in de natuur nooit “nooit”.
In de maanden juli, augustus en september is het een van de meest bekende steelpaddenstoelen van ons land. Het is een buisjeszwam, goed te zien door onder de hoed op de grond een spiegeltje te leggen en zo de fraaie onderkant te observeren (zonder de groei te verstoren).
Er zijn meerdere soorten eekhoorntjesbrood, maar alleen het gewoon eekhoorntjesbrood is uitgeroepen tot de paddenstoel van het jaar 2015. Je ziet dat ook terug in de Latijnse naam met achtervoegsel, Boletus edulis sl. Het achtervoegsel sl. betekent Sensu Lato, vertaald “in brede zin”.
Dit om verwarring te voorkomen met de erop gelijkende soorten eekhoorntjesbrood.
Ze leven in symbiose met meerdere soorten loof- en naaldbomen, maar eik en beuk hebben de voorkeur. Het mycelium van de paddenstoel vormt met de haarwortels van de boom een verbinding, de zogenaamde mycorrhiza’s. De bodem moet schraal zijn, zwak zuur, zandig en lemig.
Gewoon eekhoorntjesbrood sl. (foto: Machiel Noordeloos)
De paddenstoel heeft een dikke vlezige hoed, bruin van kleur, soms wel 10 cm dik en een doorsnede van 8 tot max. 20 cm. De steel is dik, opgezwollen. Het vruchtlichaam is goed eetbaar, smaakt naar nootjes, maar bedenk wel de goed gelijkende bittere boleet [B. felleus], hoewel niet giftig, kan met de bittere smaak een heel maaltje bederven.
Verdacht giftig zijn de satansboleet [B. satans] en de heksenboleet, de namen spreken al voor zich.
De uitstoelende vruchtlichamen van de paddenstoelen kun je vergelijken met bloemen, in dit geval geen zaadvorming maar sporen. Bij het eekhoorntjesbrood zijn de sporen olijfkleurig bruin. Onderzoek heeft aangetoond dat de paddenstoelen niet zozeer worden bedreigd omdat ze geplukt worden, omdat ook de al dan niet giftige en niet eetbare soorten er volgens hetzelfde onderzoek eveneens achteruit gaan. Verzuring, vermesting en vernietiging van het leefgebied zijn vaak de grote boosdoeners.
Maar desondanks is mijn advies: laat de paddenstoelen maar rustig staan en geniet maar zo in de natuur van wat er groeit en bloeit.
Geniet van wat de Gorsselse Heide ons biedt
Herman Roelofs
Eekhoorntjesbrood is uitgeroepen tot de paddenstoel van het jaar 2015, dit is te lezen in “natuurbericht” (www.natuurbericht.nl). De naam doet vermoeden dat de eekhoorn van de paddenstoel smult of het zelfs meeneemt naar zijn nest in de boom, een veilige plek en misschien zelfs droogt als wintervoorraad, ha, ha! Ik zelf heb dit verschijnsel nooit waargenomen of gehoord, maar zeg in de natuur nooit “nooit”.
In de maanden juli, augustus en september is het een van de meest bekende steelpaddenstoelen van ons land. Het is een buisjeszwam, goed te zien door onder de hoed op de grond een spiegeltje te leggen en zo de fraaie onderkant te observeren (zonder de groei te verstoren).
Er zijn meerdere soorten eekhoorntjesbrood, maar alleen het gewoon eekhoorntjesbrood is uitgeroepen tot de paddenstoel van het jaar 2015. Je ziet dat ook terug in de Latijnse naam met achtervoegsel, Boletus edulis sl. Het achtervoegsel sl. betekent Sensu Lato, vertaald “in brede zin”.
Dit om verwarring te voorkomen met de erop gelijkende soorten eekhoorntjesbrood.
Ze leven in symbiose met meerdere soorten loof- en naaldbomen, maar eik en beuk hebben de voorkeur. Het mycelium van de paddenstoel vormt met de haarwortels van de boom een verbinding, de zogenaamde mycorrhiza’s. De bodem moet schraal zijn, zwak zuur, zandig en lemig.
Gewoon eekhoorntjesbrood sl. (foto: Machiel Noordeloos)
De paddenstoel heeft een dikke vlezige hoed, bruin van kleur, soms wel 10 cm dik en een doorsnede van 8 tot max. 20 cm. De steel is dik, opgezwollen. Het vruchtlichaam is goed eetbaar, smaakt naar nootjes, maar bedenk wel de goed gelijkende bittere boleet [B. felleus], hoewel niet giftig, kan met de bittere smaak een heel maaltje bederven.
Verdacht giftig zijn de satansboleet [B. satans] en de heksenboleet, de namen spreken al voor zich.
De uitstoelende vruchtlichamen van de paddenstoelen kun je vergelijken met bloemen, in dit geval geen zaadvorming maar sporen. Bij het eekhoorntjesbrood zijn de sporen olijfkleurig bruin. Onderzoek heeft aangetoond dat de paddenstoelen niet zozeer worden bedreigd omdat ze geplukt worden, omdat ook de al dan niet giftige en niet eetbare soorten er volgens hetzelfde onderzoek eveneens achteruit gaan. Verzuring, vermesting en vernietiging van het leefgebied zijn vaak de grote boosdoeners.
Maar desondanks is mijn advies: laat de paddenstoelen maar rustig staan en geniet maar zo in de natuur van wat er groeit en bloeit.
Geniet van wat de Gorsselse Heide ons biedt
Herman Roelofs
