Voorlopig akkoord over kaart ecologische hoofdstructuur

De Gelderse Manifestpartners (natuur- landbouw- landschapsorganisaties én de waterschappen) en de provincie Gelderland zijn het voorlopig eens geworden over een nieuwe conceptkaart voor de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) in Gelderland (zie hieronder).

Gelderland heeft nu 156.000 hectare natuur binnen de EHS. Opzet was dat daar 22.500 hectare nieuwe natuur bij zou komen. De afgelopen jaren is ervoor gezorgd dat bijna de helft hiervan er ook is gekomen of binnenkort klaar is. Van de ruim 11.000 hectare natuur die daar nog bij moest komen, wordt nu ongeveer 5.300 hectare gerealiseerd. Voor de overige hectares vervalt de natuurbestemming. Het netwerk van met elkaar verbonden natuurgebieden blijft wel in stand en is zo ingedeeld dat de Gelderse natuur er wel bij vaart. Ook voor de langere termijn. Alle internationale doelen worden gehaald. Dit waren voor de natuur- en landschaporganisaties en de waterschappen de voorwaarden om hun medewerking te verlenen.

Complimenten
Gedeputeerde Jan Jacob van Dijk is blij dat in Gelderland de natuur- en landschapsorganisaties en de provincie tot een gezamenlijke afspraak zijn gekomen en complimenteert de Manifestpartners met hun inspanning om tot dit voorlopige akkoord te komen. Van Dijk: ‘Natuur is het kapitaal van Gelderland. We moeten fors bezuinigen, maar we willen tegelijkertijd dit kapitaal beschermen en versterken. Met deze nieuwe conceptkaart voor de natuur kunnen we toets des tijd doorstaan. Hiervan zijn we zo overtuigd dat we onze plannen willen voorleggen voor een onafhankelijke toets.’ Voor het zover is, moeten er nog andere zaken worden uitgewerkt, zoals een goede financiering van het natuur- en landschapsbeheer. Dit wil de provincie op een andere wijze vormgeven. Dit werk wordt gedaan door de bestaande beheerders zoals Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten. Maar er moet ook meer ruimte komen voor initiatieven en verantwoordelijkheid van inwoners. De nieuwe conceptkaart  (zie Documenten) is een eerste stap in een heel traject van afspraken over natuur, landschap en landbouw.

Criteria kaart
De natuur- en landschapsorganisaties, verenigd in het Manifest ‘Duurzame kwaliteit van het landelijk gebied in Gelderland’, hebben bij het opstellen van de conceptkaart een aantal criteria als uitgangspunt genomen. Het belangrijkste criterium is dat het doel van de Ecologische Hoofdstructuur wordt gehaald. Goed functionerende en met elkaar verbonden natuurgebieden zijn nodig om de natuur vitaal te houden en daarmee voor de mens een goed bestaan te creëren en te behouden. De prioriteit ligt bij internationale doelen zoals vastgelegd in de Kaderrichtlijn Water en Natura 2000. Andere uitgangspunten zijn: 

• een goed functionerende EHS kan alleen door een kwalitatief hoogwaardig landelijk gebied
• afronden wat bijna klaar is en waarmee beheerkosten worden beperkt of efficiency van beheer wordt verhoogd, zoals hydrologische maatregelen
• respecteren van gemaakte afspraken
• het beheer van bestaande en nog in te richten natuur veiligstellen
• geld concentreren op bestaande en potentieel waardevolle natuur in Gelderland.

Aandacht
Bij het aanbieden van de kaart hebben de Manifestpartners de provincie een belangrijke voorwaarde gesteld: de provincie moet zorgen voor het waarborgen van goed natuur- en landschapsbeheer door voldoende geld te reserveren voor het uitvoeren van het beheer van bestaande natuurgebieden en de aanleg van nieuwe natuur in de EHS. Ook moet de EHS goed planologische verankerd worden. Dit gebeurt in de nieuw op te stellen Structuurvisie. De nieuwe kaart van de Gelderse EHS wordt eind 2012 van kracht na formele herziening van de Structuurvisie. Voor dit laatste is een wettelijk inspraaktraject van kracht.

Toetsing
De Manifestpartners hebben gedeputeerde Van Dijk gevraagd om Het Planbureau voor de Leefomgeving opdracht te geven te toetsen of op deze wijze alle internationale doelen en nationale doelen worden gehaald. De gedeputeerde heeft hier positief op gereageerd.

Landbouw
Op de voorlopige kaart wordt aangegeven welke gebieden niet meer bestemd worden voor nieuwe natuur en welke gebieden de natuurstatus mogen verliezen mits het beheer -gericht op natuurwaarden- goed geregeld is. Dit betekent dat in deze gebieden er straks weer meer ruimte komt voor ontwikkelingen van de landbouw en recreatie en toerisme. De landbouw- en landschaporganisaties zoals LTO Noord hebben ook aandacht gevraagd voor de ambities voor landbouw zoals verbetering van de verkaveling en landschapsbeheer. 

Manifest Duurzame kwaliteit van het landelijk gebied in Gelderland
De Manifestpartners pleiten in het Manifest voor een integrale, duurzame inrichting van het landelijk gebied in Gelderland. Het Manifest schetst de aanpak voor de wijze waarop ondanks de ingrijpende bezuinigingen vorm kan worden gegeven aan deze duurzame inrichting. Manifestpartners stellen voor om hiervoor een aantal concrete onderdelen uit te werken: kaart met de herijkte EHS, scenario’s voor beheer en investeringen, het planologische beleidskader en de ambities voor landbouw en landschap. Deze onderdelen worden de komende tijd door provincie samen met de Manifestpartners uitgewerkt.

Manifestpartners
De natuur- en landschapsorganisaties hebben zich verenigd in het Manifest Duurzame kwaliteit van het landelijk gebied in Gelderland. Manifestpartners zijn: Waterschap Vallei & Eem, Waterschap Veluwe, Waterschap Rijn en IJssel, Waterschap Rivierenland, Geldersch Landschap Geldersche Kastelen, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Federatie Particulier Grondbezit, LTO-Noord, Natuurlijk Platteland Oost, Gelderse Milieufederatie en Stichting Landschapsbeheer Gelderland.