April 2016: viooltjes

Iedereen heeft wel eens gehoord van het Maarts viooltje [Viola odorata].
Vroeger plukte ik in het voorjaar nog wel eens een klein toefje van deze heerlijk geurende bloemen, eetbaar en als versiering op salade schotels. Maar deze soort komt niet voor op onze GH. Het is een stinsenplant die zijn oorsprong heeft in centraal- en zuid Europa.
Tijdens inventarisaties van individuele waarnemers en Floron vorig jaar zijn er voor onze Ecologische Atlas 5 soorten viooltjes  op onze natuurparel waargenomen. Voor mij een reden om deze prachtige bloempjes eens nader te beschouwen. Het eist zeker wat botanische kennis om de verschillende soorten uit elkaar te houden. Ik zelf ben zeker niet deskundig genoeg om ze direct op naam te brengen. Maar als ik ze zie, kan ik er met veel plezier van genieten.
De bestuiving kan plaatsvinden door insecten, maar er vindt soms ook zelfbevruchting plaats. De zelfbevruchte [cleistogame] bloemen zijn te herkennen aan kleine knopjes. Opmerkelijk is dat zowel de zaden van insectenbevruchting als van zelfbestuiving uiteindelijk gelijke kiemkracht opleveren.
Na het rijpen van de éénhokkige vruchten springen deze met drie kleppen open. Drogen ze verder uit, dan komen de zaadjes knijp te zitten tussen de randen van deze kleppen, met als gevolg dat de zaadjes wel 5 tot 6 meter weggeschoten kunnen worden.
De oliehoudende zaden bevatten een aanhangsel, een zogenaamd mierenbroodje. Mieren vinden dit heerlijk en slepen de zaden mee naar hun nest, dus ook verspreiding van de soort.


Akkerviooltje [Viola arvensis]; éénjarig.
Bron:Wikipedia
Bloeitijd april tot oktober. Zeer algemeen en wordt beschouwd als een akkeronkruid, verspreid over vrijwel de gehele wereld.

Hondsviooltje [Viola canina]; vaste plant.
Bron: pbase.com
Bloeitijd mei-juni en soms nog in september oktober. Kensoort voor het verbond van heischrale graslanden.
 
Moerasviooltje [Viola palustris]; vaste plant
Bron: Woodbrooknativeplantnursery.com
Bloeitijd april-mei. Bloem; beetje flets, liefelijk zachtlila.

Donkersporig/bleeksporig bosviooltje [Viola riviniana/ reichenbachiana syn. silvestris]
Bron: bleeksporig bosviooltje ; visoflora.com
Bloeitijd april-mei en soms ook weer in september. Bloem; rijkelijk groot, lilablauw.

Driekleurig viooltje [Viola tricolor]; eenjarig soms ook meerderjarig.
Bron: mens-en gezo..
Bloeitijd mei tot oktober.

Ondanks de toch wel kleine plantjes vallen ze op door hun kleur in het vroege voorjaar. Het gebied om en rondom de ecologische akkerveldjes leent zich uitstekend voor de violenfamilie, alle benodigde groei- en bloeiomstandigheden zijn daar aanwezig.
Geniet er maar van op onze prachtige heide. Maar wel op de paden blijven a.u.b.

Geniet van wat de Gorsselse Heide ons biedt       
Herman Roelofs

  • Steunt u ons ook?
  • logo top vvdgh thumb