Augustus 2021 Lieveheersbeestjes [Coccinellidae] 

Algemeen bekend het lieveheersbeestje. In andere talen komen we namen tegen die van de schepper af te leiden zijn. Bijvoorbeeld de Fransen noemen de diertjes: bêtes à bon Dieu. Het volksgeloof wil, dat het rood-oranje kevertje met zwarte stippen geluk brengt.
Maar ook als uitdrukking tegen zinloos geweld wordt het insect gebruikt. Op diverse plekken in de steden zien we trottoirtegels met de afbeelding van een lieveheersbeestje.
Er zijn vele soorten lieveheersbeestjes, rode, zwarte en gele met ook verschillende stippen kleuren, ook rood, zwart en geel. In onze bloementuin ben ik er zeer zuinig op en als ik er toevallig één in de hand heb, zet ik hem of haar direct op een plant met luizen, bijvoorbeeld een rozenstruik.
De gladde dekschildjes maken het oppakken wel moeilijker, als het diertje op de grond valt, houdt het zich dood en drukt de pootjes stevig tegen de buikzijde. In de hand staat het in een wip op zijn pootjes, de dekschilden uit elkaar, de vleugels ontvouwen en …. zzzzt gaat het kevertje er vandoor. Bij het aanpakken scheidt het diertje soms wat geelachtig vocht uit, onaangenaam ruikend. Dit geelachtig vocht en het dood houden beschouwen we als bescherming- en verdedigingsmiddel. Zo ook de kleuren geel, rood, zwart hebben waarschijnlijk de functie van waarschuwings- of schrikkleuren. In een oud insectenboek [uit het jaar 1870] staat dat het gele vocht zelfs een probaat middel zou zijn tegen kiespijn. Toepassing?: in de ontstoken kies of holte druppelen? Dus niet doen! Er leven in onze wereld wel zo’n 5000 soorten, waarvan 750 in Europa. Lieveheersbeestjes zijn carnivoren [vleeseters]. Slechts een enkele is vegetariër. De meest voorkomende soorten onder de carnivoren zijn het zevenstippelig en het tweestippelig lieveheersbeestje.
aug21 lieveheersbeestje1   aug21 lieveheersbeestje2
Zevenstippelig lieveheersbeestje ; bron foto; Wikipedia   Verschillende vormen van het Aziatisch lieveheersbeestje;
bron foto; okno-vintage.ru

Het zevenstippelig lieveheersbeestje heeft een lengte van 5 tot 8 mm. Het volwassen dier [imago] eet wel zo’n 100 bladluizen per dag. Het vrouwtje legt 10 tot 50 eitjes in een bladluizenkolonie, dus voedsel direct aanwezig. Dat doet ze aan de onderzijde van de bladeren. De eieren zijn langwerpig geel oranje van kleur en afhankelijk van de temperatuur komen de larven binnen 4 tot 8 dagen te voorschijn. De larven, 8 tot 12 mm, zijn grijs van kleur met oranje gele vlekjes en opmerkelijk lange poten. Op het laatste lichaamssegment zit een wratje, gevuld met kleefstof, waarmee het zich aan blad of stengel vastkleeft. Ook de larven eten bladluizen. In een maand tijd kan één larve wel 200 tot 600 bladluizen verorberen.
Na 4 keer vervelling verpoppen de larven zich tot volwassen exemplaren, dat neemt zo’n 3 tot 5 weken in beslag. De poppen zijn oranje geel van kleur en bijzonder glad.
De volwassen kever houdt een winterslaap, overwintert nooit als ei of larve.


Lieveheersbeestje hebben wel zeker vijanden, ten eerste de mieren want die houden de kolonies bladluizen in stand om de zoete afscheiding van de luizen te nuttigen. Luizen melken is een bekende vorm van ”ecologische veehouderij” onder de mieren. Dan natuurlijk de vogels, jonge koolmezen lusten ook wel een lieveheersbeestje. Hier moet ik wel even vermelden dat de zevenstippelige soort giftiger is dan de tweestippelige. Nog een nieuwe vijand wil ik vermelden en wel het Aziatische lieveheersbeestje dat door ons als mens is geïntroduceerd om bladluizen te bestrijden, maar dit diertje eet ook graag andere insecten zoals ons eigen lieveheersbeestje. Een voorbeeld van de introductie van exotische dieren [maar ook planten] voor zogenaamde biologische bestrijding, ook als modegrill of mogelijke verfraaiing, waarbij het uiteindelijk resultaat zeker geen voordeel oplevert in onze natuur maar eerder een nadeel. Dat ontdekken we vaak te laat.

Geniet van wat de Gorsselse Heide en omgeving ons biedt.  
                                    
Herman Roelofs


  • Steunt u ons ook?
  • logo top vvdgh thumb