Oktober 2021; Herfstemoties.

Het is nu echt herfst, de gouden kleuren van de zomer maken plaats voor de herfsttinten.

Bij bladverliezende flora trekt het groene chlorofyl zich uit het loof terug en breekt het af als reserve voedsel. De rode en gele kleuren in het blad krijgen de overhand. Deze herfsttinten treden al op als het blad nog aan de boom of struik zit. Verkleuring en bladafval in de herfst zijn tekenen dat de rusttijd voor de bomen- en heesters een aanvang neemt. Bladval heeft ten doel bescherming van boom of plant tegen uitdroging en verdamping. Het afgevallen blad vormt bovendien een bescherming, als strooisellaag, tegen de strenge vorst. Het is ook prettig om er doorheen te struinen. De opkomende ochtendzon, die de kleuren nog eens extra oplichten, de mysterieuze ochtenddauw, die de spinnenwebben duidelijk zichtbaar maken, geven een magische impressie.

Maar ook de specifieke herfstgeuren die mijn neus binnenkomen vind ik aantrekkelijk. Afgezien dan van de reuk van stinkzwammen, dat je al ruikt voordat je het exemplaar ziet. Voor ons mensen zijn typische herfstgeuren, appel, kaneel en noten. Dus bak eens een appeltaart met veel kaneel en walnoten en misschien wat kardamom. De vruchten vallen van de bomen, zoals eikels, beukennootjes en tamme kastanjes. Voedsel voor vele dieren en als ze blijven liggen en onder de strooisellaag terecht komen dan kan daar weer een nieuwe plant of boom uitgroeien. Maar ook de bes dragende heesters zijn een uitstekende aanvulling voor de komende tijd.

Vele dieren kruipen weg in kieren en spleten of onder en in de bodembedekking en gaan in winterslaap of trekken weg naar warmere oorden.
Het woord herfst of een verwantschap vind je terug in het Engelse woord “harvest” wat oogst betekent, maar ook in het oud-hoog Duitse woord en het Fries “hervest” en het Germaanse woord voor wortel “harbista”.

Geen mooier proces dan het natuurlijke proces van de natuur. Niks gemanipuleer van de mens die vele tentakels in de natuur heeft en deze natuur naar zijn hand wil zetten, mooi niet. Maar het effect op de negatieve milieu aspecten laat niet met zich spotten. Nee, deze overgang van de seizoenen gaat vanzelf en iedere keer opnieuw. Sommige zaken sterven af en er komt vanzelf iets anders weer naar voren.
Geniet van een herfstwandeling en ervaar het nieuwe seizoen, mijn herfstplaatje is compleet.
Alhoewel de herfstperiode de meeste mensen als de tijd voor de paddenstoelen aanzien, moet ik wel opmerken dat je deze creaturen het hele jaar door kunt waarnemen.

herfste1herfste4herfste5

Paddenstoelen zijn de vruchtlichamen van schimmels. Ze groeien uit minuscule schimmeldraden die in de grond tussen dode bladeren of door het hout woekeren. Het komt ook voor dat paddenstoelen op nog levende bomen groeien, denk aan porseleinzwam op beuken en judasoor op vlierstruiken, maar deze flora is meestal al wel beschadigd [wondvorming] en is uiteindelijk wel ten dode opgeschreven. Soms zelfs ook uit dode, dierlijke lichaamsdelen. Van al dat dode materiaal maken schimmels samen met bacteriën humus. En dat is weer voedsel voor planten, bomen en struiken. Daarom moet dood hout in de natuur blijven liggen. Het is onderdeel van de ecologische kringloop.

Neem een spiegeltje mee tijdens de wandeling. Die leg je onder de hoed op de grond en zo kun je mooi de onderkant van de hoed zien. Ook is het illustratief om er zo van boven gezien een foto [van dichtbij] te maken, dus de bovenkant van de hoed en de onderkant met de lamellen of buisjes in een beeld samengevat.

Leuke en educatieve website; www.allesoverpaddenstoelen.nl uitstekend voor kennisvergroting, spreekbeurten en schoolwerkstukken; veel plezier.

Geniet van wat Gorsselse Heide en omgeving ons biedt. Herman Roelofs.

Bron; foto’s; eigen archief.

  • Steunt u ons ook?
  • logo top vvdgh thumb