Oktober 2022: Parasolzwammen
In de vorige natuurbelevenis heb ik het herfstgevoel beschreven met al zijn fraais en meer specifiek over enkele vruchten. Nu wat andere vruchten en wel de vruchtlichamen van de paddenstoelen. Het zijn de “bloemen” uit de verscholen liggende zwamvlok, ondergronds en door het hout van struiken en bomen.
We zullen de parasolzwam familie wat nader beschouwen. Van de vele in ons land aanwezige soorten parasolzwammen staan er 12 op de rode lijst. In het volgende gaan we de 3 algemeen voorkomende soorten wat nader beschrijven.
We kennen de grote parasolzwam [Macrolepiota procera], de kleine parasolzwam [Lepiota rhacodes] en de knolparasolzwam [Macrolepiota excoriata]. De naam parasolzwam doet denken aan een parasol. Ook de oorsprong van de Nederlandse naamgeving?
Soms vermeldt de literatuur de Latijnse familienaam Macrolepiota of Lepiota. Het onderscheid volgens mij; de Macrolepiota hebben een fors vruchtlichaam, bij de Lepiota duidelijk kleiner. Deze plaatjeszwammen behoren tot de kampernoeljesfamilie [ Agaricaceae]. Je kunt er tot diep in de herfst van genieten.
Grote parasolzwam [Macrolepiota procera].
Kenmerken; hoed met een diameter van wel 30 cm., lange steel soms wel 40cm. voorzien van een los ringetje wat over de steel verschoven kan worden. De kleur is lichtbruin bedekt met schubjes. Als de hoed nog niet voltooid is, lijkt het wel op een trommelstok.
Foto bron eigen archief
Ze staan op open plekken in het bos, op akkers, weiden en in natuurlijke wegbermen. Het vlees van de plaatjes is wit tot geelachtig wit. In een vroeg stadium is deze parasolzwam zeer smakelijk. Maar mijn advies; laten staan, niet plukken doch genieten van wat groeit en bloeit en mij zeker altijd weer boeit.
Kleine parasolzwam [Lepiota rhacodes].
Het is een getrouwe kopie van de grote parasolzwam. De hoed heeft een diameter van 5 tot 10 cm. en de steellengte is hoogstens 10 cm. Je kunt concluderen dat het een mini uitvoering is van de grote parasolzwam. Ook de plaatjes van deze zwam zijn witachtig van kleur.
Knolparasolzwam [Macrolepiota excotiata].
De hoed heeft een diameter van 10 tot 18 cm. met aan de onderzijde ook weer witte plaatjes. Deze plaatjes hebben echter wel een bijzondere eigenschap bij doorsnijden kleuren ze op het snijvlak oranjerood. Deze paddenstoel heeft een sterk verdikte knol met een vast aangegroeide manchet.
In de ecologische atlas van Marke Stichting en ook in onze voormalige eigen ecologische atlas worden geen parasolzwammen vermeld. Het zou mij sterk verbazen als ze toch gezien kunnen worden op en rond de Gorsselse Heide.
Dus zie je er één staan meldt het dan bij de Stichting Marke Gorsselse Heide.
Geniet van wat de Gorsselse Heide en omgeving ons biedt.
Herman Roelofs
In de vorige natuurbelevenis heb ik het herfstgevoel beschreven met al zijn fraais en meer specifiek over enkele vruchten. Nu wat andere vruchten en wel de vruchtlichamen van de paddenstoelen. Het zijn de “bloemen” uit de verscholen liggende zwamvlok, ondergronds en door het hout van struiken en bomen.
We zullen de parasolzwam familie wat nader beschouwen. Van de vele in ons land aanwezige soorten parasolzwammen staan er 12 op de rode lijst. In het volgende gaan we de 3 algemeen voorkomende soorten wat nader beschrijven.
We kennen de grote parasolzwam [Macrolepiota procera], de kleine parasolzwam [Lepiota rhacodes] en de knolparasolzwam [Macrolepiota excoriata]. De naam parasolzwam doet denken aan een parasol. Ook de oorsprong van de Nederlandse naamgeving?
Soms vermeldt de literatuur de Latijnse familienaam Macrolepiota of Lepiota. Het onderscheid volgens mij; de Macrolepiota hebben een fors vruchtlichaam, bij de Lepiota duidelijk kleiner. Deze plaatjeszwammen behoren tot de kampernoeljesfamilie [ Agaricaceae]. Je kunt er tot diep in de herfst van genieten.
Grote parasolzwam [Macrolepiota procera].
Kenmerken; hoed met een diameter van wel 30 cm., lange steel soms wel 40cm. voorzien van een los ringetje wat over de steel verschoven kan worden. De kleur is lichtbruin bedekt met schubjes. Als de hoed nog niet voltooid is, lijkt het wel op een trommelstok.
Foto bron eigen archief
Ze staan op open plekken in het bos, op akkers, weiden en in natuurlijke wegbermen. Het vlees van de plaatjes is wit tot geelachtig wit. In een vroeg stadium is deze parasolzwam zeer smakelijk. Maar mijn advies; laten staan, niet plukken doch genieten van wat groeit en bloeit en mij zeker altijd weer boeit.
Kleine parasolzwam [Lepiota rhacodes].
Het is een getrouwe kopie van de grote parasolzwam. De hoed heeft een diameter van 5 tot 10 cm. en de steellengte is hoogstens 10 cm. Je kunt concluderen dat het een mini uitvoering is van de grote parasolzwam. Ook de plaatjes van deze zwam zijn witachtig van kleur.
Knolparasolzwam [Macrolepiota excotiata].
De hoed heeft een diameter van 10 tot 18 cm. met aan de onderzijde ook weer witte plaatjes. Deze plaatjes hebben echter wel een bijzondere eigenschap bij doorsnijden kleuren ze op het snijvlak oranjerood. Deze paddenstoel heeft een sterk verdikte knol met een vast aangegroeide manchet.
In de ecologische atlas van Marke Stichting en ook in onze voormalige eigen ecologische atlas worden geen parasolzwammen vermeld. Het zou mij sterk verbazen als ze toch gezien kunnen worden op en rond de Gorsselse Heide.
Dus zie je er één staan meldt het dan bij de Stichting Marke Gorsselse Heide.
Geniet van wat de Gorsselse Heide en omgeving ons biedt.
Herman Roelofs
