Augustus 2023; Braam {Rubus fructicosus].

De braam of ook wel bosbraam of zwarte braam genoemd, behoort tot de rozenfamilie. Er zijn wel 600 soorten en kruisingen bekend. De kruisingen van elkaar onderscheiden is zeer lastig. In de duinen is ook de dauwbraam[Rubus caesius] een bekende verschijning.
De braam is een sterk groeiende plant met slanke twijgen. Geef je de plant de ruimte dan zal deze in korte tijd de geboden grond in beslag nemen, dit komt zeker ook door de krachtige ondergrondse wortelstok. We noemen dit wel verbraming, dit kan wel eens negatief uitvallen voor andere planten. Voorkeur van de groeiplaats is licht zure grond, voedselarm, maar prefereert ook wel stikstof.
Door de vooral stekelige, gegroefde stengels is de plant redelijk beschermd tegen de vraat van de grotere grazers. De bladeren worden gegeten door reeën en wilde zwijnen en is een zeer aantrekkelijke aanvulling als wintervoeding. De wilde zwijnen eten bovendien van de wortels. De vruchten worden genuttigd door vele vogel soorten, maar ook das en vos zijn verzot op de sappige bramen. Deze dieren zorgen weer voor een prima verspreiding. De struiken bieden nestgelegenheid voor zangvogels en loopvogels zoals fazant en patrijs, maar geven ook een goede dekking voor kleine zoogdieren zoals veldmuis en konijn. Het is een waardplant voor vele nachtvlinders, maar dat geldt voor de gehele Rubus familie. Al met al ecologisch gezien toch wel een interessante plant.
          braambloesem 2              bramen_2.jpg                                                            
         Bron Wikipedia                                                             Bron foto landidee.nl

De braam lijkt sterk op de framboos [Rubus idaeus], maar een simpel verschil zit in de achterzijde van de bladeren, keer de bladeren om en zie die bij de framboos zijn zilverkleurig aan de achterzijde en die van de braam zijn gelijk van kleur als de bovenzijde, groen. In de literatuur worden de bladeren hand- of voetvormig aangeduid met een gezaagde rand.
De bloeitijd is van juli tot in augustus. De bloemkleur is wit tot roze met een wat behaarde kelk. De bloemen zitten aan de tweejarige scheuten. De vijftallige, regelmatige bloeivorm is tweeslachtig met 5 kelkbladeren en ook 5 kroonbladeren. De nectar is een belangrijke voedsel bron voor vele bijen soorten. Er zijn zelfs bijensoorten bekend die in de braam stengels nestelen.
Als de bloemen bestoven en bevrucht zijn groeit vanuit de bloembodem de donkerblauw tot blauw-rode vrucht. Het is een verzameling steenvruchtjes, deze zogenaamde deelvruchtjes zijn allemaal afzonderlijk goed ontwikkeld. Deze vruchtdragende stengels sterven daarna af.

We zijn snel geneigd om de bramen te verwijderen, maar gezien de belangrijke plaats in de gehele ecologische kringloop is het zeer de moeite waard om daar toch met enige voorzichtigheid mee om te gaan. Dit geldt voor meerdere planten waar we een zogenaamde “hekel” aan hebben, denk maar aan onder andere de brandnetel.

Bramen zijn zeer gezond. Ze zijn rijk aan vitamine C en A. Bovendien bevatten ze een ruime hoeveelheid mangaan, een belangrijk bestanddeel voor ons immuunsysteem.
De verschillende anti-oxidanten zijn weer belangrijke vechters in ons lichaam tegen de vrije radicalen, zoals ook de kleurstof anthocyaan.
De vruchten zijn lekker in de yoghurt, de jam op brood en het sap om op te drinken. Dat is genieten.

Geniet van wat de Gorsselse Heide en omgeving ons biedt. Herman Roelofs.

  • Steunt u ons ook?
  • logo top vvdgh thumb