Oktober 2023; pijpenstrootje Oktober 2023; Pijpenstrootje {Molinea caerulea].

De Gorsselse Heide is, op z’n zachts gezegd, goed voorzien van het pijpenstrootje. Als de omstandigheden goed zijn, kunnen heide gebieden snel “overwoekerd” worden door deze grassoort.
Plaggen, in de late winter branden en ook begrazing kunnen mogelijke oplossingen zijn om het een beetje binnen de perken te houden en de heidegroei niet te veel te belemmeren, maar meer te stimuleren. Mij stoort het niet, ook dit gras heeft zijn charme. Vooral in de herfst ziet het er prachtig uit gelardeerd met het vele spinrag vol met schitterende dauwdruppels, waar de omgeving in de grotere druppels prachtig weerspiegeld wordt. Er zijn mensen die van zo’n grote druppel inclusief het omgevingsbeeld een schitterende, sfeervolle foto maken.
Het pijpenstrootje groeit vaak in gezelschap van vuilboom of sporkehout en heeft een grote rol bij de ontwikkeling of verlanding van moerasbos tot elzenbroekbos samen met wederik, moeraswolfsmelk, moerasspirea en valeriaan. De aanwezigheid is een aanwijzing voor een hogere grondwaterstand en is dus gesteld op wat nattere en bovendien zure bodems.
Bunt of bent zijn bekende lokale namen voor pijpenstrootje, niet te verwarren met buntgras, dat heeft niet die lange gladde stengels.
Vlak boven de grond vind je de knopen in de grasstengel, het bovenste gedeelte kan wel 50 cm. lang zijn. Deze lange gladde tamelijk stijve halmen werden vroeger gebruikt om de pijp door te steken. Ze hebben me ook wel eens verteld dat bij de productie van de pijp, de klei om de gladde stengels van het pijpenstrootje te vouwen en te plakken en zo werd een kanaaltje verkregen. Tijdens het bakken van de pijp verbrandde dan het strootje en zo kreeg men een prima zuig mogelijkheid. Ook werden de halmen wel gebruikt als dakbedekking. Dit kun je wel vergelijken met riet. Van de stevige stengels werden zelfs manden gevlochten. Het wortelgestel werd gebruikt voor bezemproductie, misschien wel samen met berkentakken om een stevige houten stok gebonden. Zo kon men het hof rond de boerderij keurig netjes maken. Al met al dus een uitstekende gebruiksplant.
pijpenstrootje 1pijpenstrootje 2 pijpenstrootje 3

foto’s; Pijpenstrootje; bron Wikipedia.         Eigen werk:Gorsselse Heide geplagde stroken / Gorsselse Heide, begrazing door schapen.

Zoals gezegd een grassoort met lange, gladde stengels, die in groepen bij elkaar staan en zo een soort pollen vormen. Deze pollen vormen een soort bulten, een goede schuil- broedplaats voor vogels, maar ook voor overwintering van diverse insecten in de dichte pol. De totale hoogte van de graspol loopt van 30 tot wel 110 cm. Aan de voet van de halmen zit slechts één enkele knoop.
De bloeitijd is van augustus tot in oktober. De bloempluim is groenachtig van kleur, de bloemen zijn blauw paars. Zoals bij alle grassoorten, ook onze graansoorten en mais, vindt de bestuiving plaats door de wind. Bij deze vorm van bestuiving gaat er veel stuifmeel verloren, conclusie er moet dus veel geproduceerd worden om een goede bestuiving/bevruchting te waarborgen. Maar dit vele stuifmeel geeft bij mens en dier de narigheid van allergie verschijnselen.

Vele grassoorten zijn een waardplant voor vlinders. Zo ook is het pijpenstrootje een belangrijke waardplant voor de rupsen van onder andere bont zandoogje, koevinkje en bont en groot dikkopje.


Geniet van wat de Gorsselse Heide en omgeving ons biedt. Herman Roelofs.

  • Steunt u ons ook?
  • logo top vvdgh thumb